Kiên Trung
Lịch sử đã ghi
nhận, vào các năm 1957 và 1960, Hội nghị đại biểu các Đảng Cộng sản và công
nhân quốc tế đã họp ở Matxcơva, trên cơ sở tiếp thu sáng tạo di huấn của V.I.Lênin,
đúc rút kinh nghiệm từ thực tiễn sinh động của cách mạng thế giới, đã xác định:
nội dung cơ bản của thời đại chúng ta là
sự quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội, mở đầu bằng Cách mạng xã
hội chủ nghĩa tháng Mười vĩ đại ở nước Nga. Nhận định về nội dung thời đại
như vậy là sự khái quát mang tính lý luận và thực tiễn sâu sắc, đầy tính thuyết
phục, do đó đã được sự nhất trí cao trong phong trào cộng sản và công nhân quốc
tế.
Tuy nhiên, từ cuối
thập kỷ 80 của thế kỷ XX cho đến nay, chúng ta đã và đang chứng kiến những biến
đổi sâu sắc trên thế giới về các mặt kinh tế, chính trị, quân sự, khoa học kỹ
thuật,… trong đó có nhiều biến động bất ngờ, nhiều sự kiện biến hóa khôn lường,
đầy kịch tính. Đặc biệt, sau sự sụp đổi của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu, đã và đang có
nhiều quan điểm hoặc vô tình không hiểu hoặc cố tình cho rằng, thời đại ngày
nay không còn là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Nói
cách khác, theo họ, cần phải xác định lại nội dung, tính chất của thời đại ngày
nay.
Trên cơ sở phương pháp tiếp cận hình
thái kinh tế - xã hội của C.Mác, chúng ta hiểu rằng, trong một thời đại bao giờ
cũng diễn ra quá trình hình thành, phát triển và thống trị của một hình thái
kinh tế - xã hội mới tiến bộ, và quá trình suy tàn, tiêu vong của hình thái
kinh tế - xã hội cũ lạc hậu. Hai quá trình này đan xen, đấu tranh với nhau và
là động lực thúc đẩy sự phát triển của xã hội trong thời đại đó. Theo đó, thời đại ngày nay chính là thời đại quá
độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi thế giới. Trong đó,
thắng lợi của cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga và việc giai cấp công
nhân đóng vai trò là trung tâm của lịch sử đã quyết định diện mạo, chiều hướng
phát triển và nội dung, tính chất của thời đại ngày nay.
Mặt khác, khi nói thời
đại ngày nay là thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên
phạm vi thế giới không có nghĩa là trong suốt cả thời kỳ lịch sử ấy, chủ nghĩa
xã hội chỉ có phát triển đi lên, không có những bước thoái trào, thất bại, thụt
lùi. Điều này, chính V.I.Lênin đã từng chỉ rõ: “Trong mỗi thời đại đều có và sẽ còn có những phong trào cá biệt, cục
bộ, khi tiến, khi lùi; đều có và sẽ còn những thiên hướng khác nhau đi chệch ra
khỏi phong trào chung và nhịp độ chung của phong trào”. Do vậy, hiện nay chủ nghĩa xã hội tuy bị tổn thất
nặng nề, nhưng những thành tựu phát triển của nó cũng như sự thật về tiến trình
quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội của thế giới là không thể phủ nhận, không thể
đảo lộn. Sự đổ vỡ, tan dã của hệ thống xã hội chủ nghĩa không thể làm chấm dứt,
kể cả làm gián đoạn tiến trình lịch sử quá độ lên chủ nghĩa xã hội của thế
giới.
Hơn nữa, nếu xem
xét nội dung cơ bản của thời đại ngày nay mà chỉ căn cứ vào những diễn biến
trong một giai đoạn lịch sử nhất định (như thập kỷ 90 của thế kỷ XX vừa qua),
mặc dù những diễn biến đó rất quan trọng, nhưng nếu cắt dời chúng với những
thời kỳ có liên quan thì quả là một sự phiến diện, chủ quan, thiếu cơ sở khoa
học. Trong khi
đó, chủ nghĩa tư bản hiện đại mặc dù có khả năng điều chỉnh, thích nghi và đang
tạm thời chiếm ưu thế về kinh tế, khoa học công nghệ và cả quân sự, song không
phải vì thế mà nói rằng, giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản đóng vai trò trung
tâm, quyết định chiều hướng vận động của thế giới, cũng như quyết định nội
dung, tính chất của thời đại ngày nay.
Với những cơ sở nói trên, chúng ta hoàn toàn
khẳng định: trong điều kiện hiện nay, tuy tình hình thế giới đã, đang và sẽ có
nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp và khó lường, nhưng hệ thống xã hội chủ
nghĩa thế giới đang tạm thời lâm vào thoái trào, chủ nghĩa tư bản vẫn còn khả
năng điều chỉnh, thích nghi,… song điều đó không làm thay đổi hoặc mất đi bản
chất, xu hướng và nội dung cơ bản của thời đại ngày nay như sự xuyên tạc của các
thế lực thù địch. Trong đó, nội dung của
thời đại được xác định vẫn là sự quá độ từ chủ nghĩa tư bản tiến lên chủ nghĩa
xã hội trên phạm vi toàn thế giới bắt đầu từ thắng lợi của cuộc cách mạng Tháng
Mười Nga vĩ đại năm 1917. Và, tính chất
của thời đại ngày nay là cuộc đấu tranh giai cấp gay go, quyết liệt giữa chủ
nghĩa xã hội đang trong quá trình hình thành, phát triển với chủ nghĩa tư bản
đã hết vai trò lịch sử, đang trong quá trình suy tàn.
Nhận xét
Đăng nhận xét