TỰ GIÁC HỌC TẬP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ - YÊU CẦU CƠ BẢN ĐỂ PHÒNG, CHỐNG “TỰ DIỄN BIẾN”, “TỰ CHUYỂN HÓA” Ở CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN THEO TINH THẦN NGHỊ QUYẾT TRUNG ƯƠNG 4 KHÓA XII
NAM LÝ
Học
tập để nâng cao trình độ hiểu biết, tích lũy thêm tri thức là một yêu cầu tất
yếu đối với mỗi người trong xã hội, đặc biệt là đội ngũ cán bộ, đảng viên của
Đảng. Tự giác học tập lý luận chính trị là một nhiệm vụ chính trị, công việc
thường xuyên đối với mỗi cán bộ, đảng viên.
Nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò của vấn đề này, V.I. Lênin căn
dặn: “Người ta chỉ có thể trở thành người cộng sản khi biết làm giàu trí óc của
mình bằng sự hiểu biết tất cả những kho tàng trí thức mà nhân loại đã tạo ra”1. Theo đó, đối với mỗi cán bộ, đảng viên
của Đảng, việc học tập lý luận chính trị để nâng cao trình độ, củng cố quan
điểm, lập trường, thế giới quan là rất cần thiết. Bởi vì, tri thức lý luận
chính trị có vai trò chỉ đạo, dẫn đường cho người cán bộ, đảng viên trong nhận
thức và hoạt động thực tiễn. Nhấn mạnh vai trò của lý luận chính trị và vấn đề
học tập lý luận chính trị, Hồ Chí Minh khẳng định: “Đảng mà không có chủ nghĩa
cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam”2.
Học tập lý luận chính trị để củng cố, phát triển thế giới quan, phương pháp
luận khoa học và nhân sinh quan đối với mỗi cán bộ, đảng viên. Từ tự giác học
tập, nắm vững tri thức lý luận, người cán bộ, đảng viên sẽ có phương pháp, cách
thức đánh giá vấn đề một cách khoa học - cơ sở tất yếu của hoạt động thực tiễn
đạt được mục đích và hiệu quả. Quá trình tự giác học tập, tích lũy tri thức lý
luận sẽ tiếp tục phát triển bản lĩnh chính trị, lập trường giai cấp, đạo đức
cách mạng, tạo khả năng phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở cán bộ,
đảng viên; đồng thời, nó cũng là điều kiện tiên quyết để “Đấu tranh phê phán, đẩy lùi cái xấu, cái ác, thấp
hèn, lạc hậu; chống các quan điểm, hành vi sai trái, tiêu cực, ảnh hưởng xấu
đến xây dựng nền văn hóa, làm tha hóa con người”3.
Mục đích học tập chính trị để mỗi cán bộ, đảng viên nắm
vững mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước để triển
khai thực hiện một cách có hiệu quả theo phạm vi, chức trách đảm nhiệm. Mỗi cán
bộ, đảng viên của Đảng đảm nhiệm những công việc được phân công với những yêu
cầu tất yếu về chất lượng và hiệu quả đặt ra. Vì vậy, nếu không tự học tập lý
luận, nâng cao trình độ hiểu biết, có quan điểm làm việc đúng đắn sẽ khó có thể
hoàn thành nhiệm vụ được giao, thậm chí sa vào bệnh kinh nghiệm chủ nghĩa, làm
việc theo lối mò mẫm, không thấy được mối liên hệ giữa công việc đảm nhiệm với các
nhiệm vụ khác trong toàn bộ hệ thống. Với vị trí, vai trò của lý luận chính trị và học tập
lý luận chính trị, bài viết đề xuất một số yêu cầu cơ bản về tự giác học tập lý
luận chính trị đối với mỗi cán bộ, đảng viên hiện nay như sau:
Một là, phải tự giác học tập lý luận
chính trị để tiếp tục phát triển bản lĩnh chính trị vững vàng, lập trường giai
cấp đúng đắn và khả năng tự định hướng chính trị để phòng, chống “tự diễn biến”,
“tự chuyển hóa” đối với mỗi cán bộ, đảng viên. Tự giác học tập lý luận chính trị
của người cán bộ, đảng viên là sự tích cực, chủ động trong việc lập kế hoạch,
lựa chọn nội dung, phương pháp, tài liệu cho việc tự học tập, tự nghiên cứu. Tức
là, mỗi cán bộ, đảng viên cần tự giác đẩy mạnh tự học, tự nghiên cứu để thu
lượm những tri thức lý luận, làm sâu sắc thêm về trình độ nhận thức - cơ sở cho
hoạt động thực tiễn. Tự giác học tập lý luận chính trị của mỗi cán bộ, đảng
viên tức là không cần phải đôn đốc mà vẫn tích cực tự học tập, tự nghiên cứu,
tìm tòi những tri thức lý luận, bổ sung những kiến thức mang tính cập nhật,
hiện đại phục vụ cho công việc hàng ngày. Đồng
thời, qua việc tự giác học tập lý luận chính trị sẽ tiếp tục củng cố niềm tin
khoa học đối với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường
lối của Đảng, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Tự
giác học tập lý luận chính trị không những khác mà còn đối lập so với tự phát. Tự
giác học tập lý luận chính trị ở cán bộ, đảng viên tức là từ động cơ bên trong
mà trở thành nhu cầu thật sự, với sự tâm huyết, trách nhiệm tự giác để nghiên
cứu, học tập nắm vững quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng từ đó vận dụng,
chỉ đạo thực tiễn đạt mục đích và hiệu quả. Ngược lại, tự phát tức là ngại học
tập, hoặc học tập chưa đến nơi, đến chốn, theo kiểu được chăng hay chớ, động cơ
học tập không phải do thôi thúc từ bên trong mà việc học tập là để cho qua, để
chạy theo bằng cấp, bệnh thành tích. Thậm chí, việc học tập phải có sự đốc thúc,
kèm ép, nếu không “dễ thì làm, khó thì bỏ”, học tập theo kiểu “nhặt nhạnh, manh
mún” thiếu tính hệ thống, kiến thức không chắc, hổng về lý luận, không nắm được
bản chất của vấn đề, như vậy, tất yếu không thể có niềm tin vững chắc trước
những tác động từ bên ngoài là “đường dẫn” cho “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
trong nội bộ.
Tự
giác học tập là tự mình lựa chọn, xác định nội dung, cập nhật tri thức mới, hiện
đại để phục vụ trực tiếp cho mỗi công việc, mỗi nhiệm vụ. Bởi vì, nếu mỗi cán
bộ, đảng viên tự giác học tập, lý luận đạt đến trình độ sâu sắc thì phương pháp
làm việc sẽ tối ưu và ngược lại nếu kiến thức nông cạn thì sẽ gặp những khó
khăn, hạn chế trong công việc. Để đạt đến trình độ tự giác trong học tập lý
luận chính trị đặt ra cho mỗi cán bộ, đảng viên phải có sự say mê, tâm huyết với
công việc, với nhiệm vụ được giao, ở đó, tất yếu tự nó sẽ nảy sinh nhu cầu trực
tiếp để học tập, nghiên cứu lý luận chính trị. Như vậy, tự giác học tập phải từ
lương tâm, trách nhiệm của người cán bộ, đảng viên trong thực tiễn công tác mà thường
xuyên có nhu cầu tìm kiếm tri thức, thường
xuyên bám sát thực tiễn để nâng cao nhận thức chính trị tạo khả năng vững chắc
trước những tác động tích cực hay tiêu cực thì vẫn có khả năng làm chủ về chính
trị, không sa vào chủ nghĩa cá nhân, biết phân biệt đúng, sai, phê phán với
những biểu hiện tiêu cực, phòng ngừa, kiểm soát, đẩy lùi những thói hư, tật xấu
trong mỗi con người.
Hai là, phải tự giác học tập lý luận
chính trị để đấu tranh khắc phục những nhận thức lệch lạc và có phương pháp,
cách thức phù hợp nhằm nâng cao chất lượng học tập lý luận chính trị để phòng,
chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đối với mỗi cán bộ, đảng viên. Thực tiễn quá trình quản
lý, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên ở các cơ quan, đơn vị trong bộ máy nhà
nước cho thấy, đã xuất hiện nhiều tấm gương sáng về tinh thần tự học tập, vươn
lên chiếm lĩnh đỉnh cao tri thức, cập nhật những tri thức mới, hiện đại, tự học
tin học, ngoại ngữ để phục vụ cho công tác quản lý, lãnh đạo theo chức trách,
nhiệm vụ đảm nhiệm. Việc tự giác học tập đã làm cho đa số cán bộ, đảng viên có
trình độ tri thức lý luận, bản lĩnh chính trị vững vàng trước những tác động cả
tích cực và tiêu cực từ thực tiễn tình hình kinh tế - xã hội hiện nay. Do vậy,
đại đa số cán bộ, đảng viên có khả năng tự phòng, chống “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” trong nội bộ góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị trong sạch, vững
mạnh.
Tuy
nhiên, với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, Đảng
ta nhận định “Công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên về chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giảng dạy và học tập nghị quyết của
Đảng chưa được coi trọng đúng mức, kém hiệu quả”4.
Ở một số tổ chức cơ sở đảng, một bộ phận cán bộ, đảng viên việc học tập lý luận
chính trị vẫn còn biểu hiện hình thức. Học tập lý luận chính trị theo kiểu mùa
vụ, thiếu tích cực, tự giác trong học tập, việc học tập lý luận chính trị khi
hết lớp, hết đợt thì có biểu hiện chững lại; quá trình tích lũy lý luận không
được tiến hành liên tục, thiếu tự giác, phải đôn đốc, nhắc nhở. Một bộ
phận cán bộ, đảng viên lại thiếu phương pháp học tập nghiên cứu, còn lúng túng
trong tự học, tự đọc, tự tìm kiếm tri thức lý luận dẫn đến hiệu quả dạy học lý luận
chính trị còn thấp, công tác quản lý chất lượng tự học đối với cán bộ, đảng
viên chưa thật toàn diện, cho nên, nhìn tổng thể “Công tác giáo dục chính trị
tư tưởng…giảng dạy và học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh chưa
đáp ứng yêu cầu”5.
Do
nghiên cứu, học tập lý luận của một bộ phận còn thiếu tính hệ thống, cho nên không
nâng cao được trình độ tư duy, rèn luyện phương pháp biện chứng duy vật trong
nhận thức và hoạt động thực tiễn, do vậy, tầm nhìn, phương pháp công tác còn lúng
túng, mắc phải bệnh kinh nghiệm chủ nghĩa, lấy kinh nghiệm của cá nhân áp đặt
và coi đó là cái có thể áp dụng mọi nơi, mọi chỗ. Một bộ phận cán
bộ, đảng viên tự cho mình đã hiểu biết đầy đủ mà chủ quan, “lười học tập chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, nghị quyết của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước”6,
vì thế, không
nắm vững bản chất, quy luật khách quan của lịch sử, giảm sút niềm tin vào con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội; thiếu tâm huyết, sao nhãng trong công việc, “Phai
nhạt lý tưởng cách mạng; dao động, giảm sút niềm tin vào mục tiêu độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội; hoài nghi, thiếu tin tưởng vào chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh”7. Nguyên
nhân sâu xa của tình trạng này “trước hết là do bản thân những cán bộ, đảng
viên đó thiếu tu dưỡng, rèn luyện”8, chưa
thấy hết được vị trí vai trò, sự cần thiết học tập lý luận chính trị là trang
bị “hạt nhân” thế giới quan, phương pháp luận, nhân sinh quan cho người cán bộ trong
nhận thức và hoạt động thực tiễn. Vì thế, hơn lúc nào hết, mỗi cán bộ, đảng
viên phải tự xác định “cơ chế ưu tiên”, đề cao trách nhiệm, tự giác học tập lý
luận chính trị, có thái độ nghiêm túc trong tự phê bình và phê bình đối với
những biểu hiện lười học tập lý luận chính trị.
Ba là, phát huy tính
tự giác học tập lý luận chính trị để phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển
hóa” cần phải có những biện pháp thiết thực hiệu quả, nhưng trước hết phải là
tính tự giác với nỗ lực, quyết tâm cao của mỗi của mỗi cán bộ, đảng viên. Mỗi cán
bộ, đảng viên cần bám sát những yêu cầu về nội dung học tập lý luận chính trị để
nêu cao hơn nữa tinh thần, trách nhiệm tự giác phấn đấu học tập nắm vững lý
luận, tích lũy tri thức, kinh nghiệm thực tiễn công tác. Xác định học tập lý
luận chính trị là một nhiệm vụ thường xuyên, từ đó nêu cao trách nhiệm tự học
tập, thực hiện tốt các nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng tại chức trên
cơ sở, bám sát “Kế hoạch học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận bắt buộc
hằng năm đối với cán bộ, đảng viên gắn với việc cung cấp thông tin, cập nhật
kiến thức mới phù hợp từng đối tượng, từng cấp, từng ngành, từng địa phương”9. Thấm nhuần sâu sắc những chủ trương, đường
lối của Đảng mà tổ chức, triển khai trong thực tiễn trên cương vị chức trách
đảm nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên trong bộ máy Nhà nước.
Việc tự học tập lý luận chính trị của mỗi cán bộ, đảng
viên cũng phải được đổi mới, đa dạng hóa nội dung và hình thức. Tự giác học tập
của mỗi người cần có sự lựa chọn nội dung từ nhiều nguồn, kênh như trong các
tác phẩm kinh điển, văn kiện Đảng, tài liệu, học ở nhân dân, học trong thực
tiễn, học lẫn nhau..., tạo ra một không gian, phạm vi rộng lớn để tích lũy tri
thức, nâng cao trình độ lý luận. Cán bộ, đảng viên cần nỗ lực kết hợp chặt chẽ
giữa học tập lý luận chính trị với những tri thức về khoa học tự nhiên, khoa
học kỹ thuật, trình độ tin học, ngoại ngữ...để phục vụ thiết thực cho công việc
đảm nhiệm. Đẩy mạnh việc học tập thông qua truyền thông, báo chí, mạng xã hội
(internet), bám sát sự biến đổi của thực tiễn và dư luận xã hội để nâng cao
trình độ hiểu biết. Tuy nhiên, khi tiếp cận những nguồn kênh này cần có bản
lĩnh chính trị vững vàng, quan điểm và định hướng chính trị đúng đắn để phân
tích thông tin chính thống và không chính thống.
Đội ngũ cán bộ, đảng viên ở mỗi cơ quan, đơn vị phải có
sự “kiểm soát lẫn nhau”, cấp trên kiểm tra cấp dưới, tổ chức kiểm tra cá nhân
trong học tập chính trị tại chức. Đánh giá về trình độ nhận thức lý luận chính
trị của người cán bộ, đảng viên phải trong thực tế, lấy chất lượng công việc là
thước đo chất lượng tự học tập của mỗi cán bộ, đảng viên. Thường xuyên kiểm
tra, giám sát, đấu tranh phê phán với những biểu hiện lười học tập lý luận
chính trị trong từng cơ quan, đơn vị. Mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng
đổi mới cách học, cách tiếp cận những vấn đề về lý luận chính trị để vận dụng
trong công việc. Thường xuyên coi trọng tổng kết thực tiễn góp phần bổ sung,
phát triển lý luận làm cho tư duy chính trị của mỗi người ngày càng phát triển;
nhạy bén đề xuất những biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện phù hợp
với thực tiễn.
Học tập lý luận chính trị của người cán bộ, đảng viên
phải gắn liền với công việc, với nhiệm vụ, tức là nội dung học tập phải bắt
nguồn từ thực tiễn, do yêu cầu của thực tiễn đòi hỏi. Từ thực tiễn mà mỗi cán
bộ, đảng viên cần rút ra những luận điểm khoa học để có những đóng góp thiết
thực cho việc bổ sung, phát triển lý luận của Đảng ta hiện nay. Quá trình tự
giác học tập, chiếm lĩnh tri thức, lý luận chính trị sẽ là cẩm nang để người
cán bộ vững vàng trong mọi điều kiện, hoàn cảnh. Cơ quan, đơn vị quản lý cán
bộ, đảng viên phải lấy chất lượng, hiệu quả công tác để đánh giá trình độ nhận
thức, mức độ nắm vững chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng. Đây cũng được
xem là tiêu chí để đánh giá, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ khi cần thiết. Cần nêu cao
tính tự giác, tinh thần trách nhiệm trong học tập, cấp trên nêu gương đối với
cấp dưới, người được đào tạo cơ bản, có trình độ lý luận sâu sắc bồi dưỡng cho
thế hệ trẻ, người đi trước bồi dưỡng cho người đi sau. Mỗi cán bộ, đảng viên có
kế hoạch học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Trong
tình hình mới, người cán bộ, đảng viên cần tiếp tục quán triệt, nhận thức sâu
sắc giá trị, ý nghĩa của việc học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị là
phục vụ thiết thực cho công việc, cho nhiệm vụ chính trị, đúng như Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã căn dặn: “Học để làm việc,
làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự Đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và
nhân loại”10 .
1 V.I.Lênin, Toàn tập, tập 41, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva, 1981, tr.362.
2 Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 2.
Nxb Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.289.
3 Đảng Cộng sản Việt Nam
4 Đảng Cộng sản Việt Nam
5 Ban Tuyên giáo Trung ương, Tài liệu hỏi - đáp các Văn kiện
Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Nxb Chính trị Quốc
gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.9.
6 Đảng Cộng sản Việt Nam
7 Đảng Cộng sản Việt Nam
8 Đảng Cộng sản Việt Nam
9 Đảng Cộng sản Việt Nam
10 Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 6.
Nxb Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.9.
Nhận xét
Đăng nhận xét