Đại hội XII của Đảng bàn về cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân
dân làm chủ được thể hiện rõ ở nội dung, phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp
giải quyết mối quan hệ, sự tác động biện chứng giữa các thành tố trong cơ chế
nhằm phát huy chức năng, hiệu quả của từng thành tố, đặc biệt là vai trò lãnh
đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành tập trung, thống nhất của Nhà nước và vai
trò làm chủ của Nhân dân.
Trước hết, về Đảng lãnh đạo: Nhất quán với quan
điểm, chủ trương, đường lối mà Đảng ta đã nêu ra từ các kỳ Đại hội trước, tại
Đại hội XII, Đảng ta tiếp tục khẳng định: Đảng lãnh đạo là yếu tố tiên
quyết đảm bảo sự vận hành của cơ chế, làm cho cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ đạt hiệu quả,
thực sự đi vào cuộc sống. Sự
khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội, đối với
cách mạng Việt Nam
là một vấn đề có tính nguyên tắc. Đây là một quy luật khách quan, không tự
nhiên mà có và không phải cứ tự nhận mà được.
Thực tế chỉ ra rằng,
sự lãnh đạo của Đảng hơn 86 năm qua đã đảm bảo cho dân tộc ta giành được độc
lập dân tộc, có hoà bình, tự do, có cuộc sống ấm no, hạnh phúc; đặc biệt qua 30
năm lãnh đạo công cuộc đổi mới, Nhân dân ta đã một dạ một lòng tin yêu đi theo
Đảng; đã giành được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; nhưng những
thành tựu đó có thể không còn ý nghĩa, nếu Đảng bị suy thoái và không còn giữ
được vai trò lãnh đạo đối với Nhà nước và xã hội, Nhân dân mất niềm tin với
Đảng; khi đó mọi thành quả cách mạng mà Đảng và Nhân dân ta đã giành được bằng
bao xương, máu, mồ hôi và nước mắt, phút chốc sẽ tan thành “mây khói”, sẽ đổ
xuống sông, xuống biển; lúc đó, cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân
dân làm chủ cũng bị biến mất. Đây là điều căn cốt nhất để khẳng định: Đảng đóng
vai trò tiên quyết cho sự tồn tại, sự vận hành thông suốt, có hiệu quả của cơ
chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ; là nhân tố quyết định để
xây dựng xã hội Việt Nam dân giầu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Vì lẽ đó, Đại hội XII của Đảng đã nêu rõ nhiệm vụ và giải pháp trên 15 vấn đề lớn,
trong đó “đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng” được xác định là:
“Tiếp tục cụ thể hoá phương thức lãnh đạo của Đảng đã được xác định trong Cương
lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát
triển năm 2011) ở tất cả các cấp bằng những quy chế, quy định, quy trình cụ
thể. Quy định rõ hơn Đảng phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân về
những quyết định của mình”[1].
Thứ hai, về
Nhà nước quản lý. Đây là yếu tố quyết định trực tiếp sự thành công, tính hiệu quả trong
vận hành cơ chế. Đại
hội XII chỉ rõ: Nhà nước ta là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân
dân, do nhân dân, vì nhân dân, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam . Vì vậy,
xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam; một
mặt, Đảng đề cao vị trí, vai trò tối thượng của Hiến pháp, pháp luật đối với
mọi mặt của đời sống xã hội. Mặt khác, khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng đối
với Nhà nước và xã hội thông qua cương lĩnh, chủ trương, đường lối của Đảng bởi
nó được thể chế hoá qua hoạt động của Nhà nước.
Mắt khâu then chốt có
ý nghĩa quyết định làm cho cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm
chủ vận hành thông suốt, có hiệu quả là Đảng phải thật sự trong sạch, vững
mạnh về chính trị tư tưởng, tổ chức và đạo đức, gắn bó máu thịt với nhân
dân vì Nhân dân là yếu tố trung tâm của mọi quyền lực, là cội nguồn sức mạnh,
bí quyết của mọi thành công. Vì vậy, mọi biểu hiện xa dân, coi thường dân, ức
hiếp dân, gây phiền phức cho dân..., đều làm cho Đảng tự suy yếu, lỏng lẻo, cơ
chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ bị phá vỡ. Mục XIV[2], XV[3] của
Báo cáo chính trị tại Đại hội XII của Đảng đã phân tích rất rõ điều này.
Chúng ta ý thức
sâu sắc rằng, Nhà nước mạnh thì Đảng cầm quyền mới mạnh, và ngược lại. Vì vậy,
để tiếp tục hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do
nhân dân và vì nhân dân, Văn kiện Đại hội XII của Đảng viết: “Thực hiện thí
điểm dân trực tiếp bầu một số chức danh ở cơ sở và ở cấp huyện”[4]. Đây là
một trong những giải pháp nhằm thực hiện quyền làm chủ trực tiếp của Nhân dân
ngay từ địa phương.
Thứ ba, về
Nhân dân làm chủ. Đây là yếu tố trung tâm của cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý,
Nhân dân làm chủ. Tầm
quan trọng đặc biệt của yếu tố này biểu hiện ở chỗ: quyền lực của Đảng
và Nhà nước đều từ quyền lực của Nhân dân. Trong lịch sử Việt Nam, ông cha
ta luôn đề cao và đặt lên hàng đầu vai trò của Nhân dân trong cấu tạo quyền lực
nhà nước và quyền lực xã hội; coi Nhân dân là “gốc” nước; “chở thuyền và lật
thuyền đều do dân”. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đều nhất quán
khẳng định cách mạng là sự nghiệp của Nhân dân, do Nhân dân lập nên để phục vụ
nhân dân và bãi nhiệm khi nó không còn giá trị đối với Nhân dân.
Đảng ta ra đời, tồn tại, phát triển không vì mục đích tự
thân mà vì hạnh phúc của Nhân dân. Vì vậy, Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng
định: Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng
thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu
trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc.
Mục đích duy nhất của Đảng ta là đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ
quốc, xây dựng đất nước giàu mạnh, phồn vinh, đồng bào được sống trong tự do,
ấm no, hạnh phúc. Nhờ vậy, Đảng và Nhà nước ta luôn phát huy được sức mạnh của
Nhân dân để tiến hành đấu tranh giành và giữ vững độc lập, tự do và tiến hành
thắng lợi công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Nhằm phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm thực hiện quyền làm chủ của
Nhân dân, Văn kiện Đại hội XII viết: “Dân chủ phải được thực hiện đầy đủ,
nghiêm túc trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội”[5]. Đây là
những điểm mới, phản ánh một cách khách quan, toàn diện những đòi hỏi bức thiết
của thực tiễn và thể hiện tầm nhìn, tư duy sáng tạo của Đảng trong lãnh đạo,
phát huy mọi nhân tố, tiềm lực, tạo ra động lực to lớn để phát triển đất nước
trong tình hình mới.
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc Lần thứ
XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội 2016, tr. 214-215
[2] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội 2016, tr. 171
[3] Sđd, tr. 181
[4] Sđd, tr.180.
[5] Sđd, tr.169
Nhận xét
Đăng nhận xét