CẢNH GIÁC VỚI THUẬT NGỤY BIỆN ĐÁNH TRÁO KHÁI NIỆM TRÊN CÁC TRANG MẠNG XÃ HỘI

Ngụy biện là việc sử dụng các lập luận một cách sai lầm, không hợp lý, cố ý vi phạm các quy tắc luận lý trong suy luận.  Ngụy biện đánh tráo khái niệm (luận đề) là kiểu ngụy biện rất phổ biến. Kiểu ngụy biện này, thường thay thế khái niệm ban đầu bằng một khái niệm mới nhưng không tương đương. Sau đó, lại minh chứng những dấu hiệu khái niệm mới một cách rất chặt chẽ và cuối cùng tuyên bố là mình đã chứng minh được khái niệm ban đầu. Vì hai khái niệm là không tương đương với nhau nên tính chất ngụy biện lộ rõ.

 Để thực hiện kiểu ngụy biện này, họ thường sử dụng những hiện tượng ngôn ngữ đồng âm khác nghĩa, một từ có nhiều nghĩa, …; hoặc đem đồng nhất cái bộ phận với cái toàn thể, đồng nhất cái toàn thể với cái bộ phận; hoặc diễn tả mơ hồ để muốn hiểu theo cách nào cũng được,… Ví dụ: Người ta đi chứng minh rằng cái bánh không thể biến mất được như sau: Cái bánh là vật chất, mà vật chất thì không biến mất, vậy cái bánh không biến mất.  Trong suy luận này người ta thay khái niệm ban đầu bằng khái niệm “vật chất không biến mất”, rồi dựa vào triết học  để chứng minh luận  đề thứ hai này. Tuy nhiên, đây là suy luận ngụy biện, vì hai luận đề này không tương đương với nhau, bởi lẽ từ “vật chất” được hiểu với hai nghĩa khác nhau.  

Xét về mặt lôgic là sai lầm lôgic, là sự cố ý vi phạm các quy tắc lôgic trong suy luận nhằm mục đích đánh lạc hướng người nghe, người đọc, làm cho người khác nhầm tưởng cái sai là đúng và cái đúng là sai. Về mặt hình thức, vận dụng thủ đoạn suy luận chính xác nhưng trên thực tế lại là trái với quy luật khách quan, đánh tráo khái niệm đưa ra kết luận nghe thì thấy đúng nhưng lại là sai.

Hiện nay, những bài viết, phát ngôn trên các phương tiện thông tin đại chúng của các thế lực thù địch thường sử dụng thuật ngụy biện đánh tráo khái niệm để đưa những thông tin với nội dung sai sự thật, xuyên tạc, vu khống chống phá Đảng, Nhà nước Việt Nam./.

HT